l.dz. 364/2020 Rzeszów, 23.04.2020

Wytyczne dotyczące sprawowania sakramentów i pogrzebów w okresie obowiązywania
prawnego stanu epidemii

Chrzest św.
Sakrament winien być udzielany poza Mszą Świętą, zwłaszcza w tych parafiach, gdzie
świątynie są niewielkie.
Wystarczy jeden chrzestny lub chrzestna. Jeśli jest dwoje chrzestnych musi to być kobieta i
mężczyzna.
Biskup Rzeszowski udzielił dyspensy od wymogu bycia bierzmowanym przy dopuszczaniu
do godności rodzica chrzestnego dla tych, którzy przystąpiliby do bierzmowania w
zaplanowanych uprzednio terminach (od 16 marca do 30 czerwca bieżącego roku).
Bierzmowanie
Zaplanowane bierzmowania zostają przełożone na jesień. Nowe terminy będą ustalane z
Księżmi Biskupami w drugiej połowie sierpnia.
Począwszy od maja, w każdy drugi piątek miesiąca, w rzeszowskiej farze będzie udzielany
sakrament bierzmowania osobom pełnoletnim. Przygotowanie do przyjęcia tego sakramentu
ma być prowadzone w parafii zamieszkania kandydata w trybie indywidualnym. O
przygotowaniu kandydata zaświadcza jego proboszcz.
Eucharystia
Podtrzymana jest dyspensa od obowiązku udziału w niedzielnej i świątecznej Eucharystii.
Należy jednak zachęcać wiernych do fizycznego uczestnictwa w niej, z zachowaniem
obowiązujących przepisów prawa.
Przypominam, że w naszej diecezji, zgodnie z przepisami liturgicznymi, do wiernego należy
wybór formy przyjmowania Komunii Świętej (do ust lub na rękę). W miarę możliwości
należy oddzielnie udzielać Komunii wiernym, którzy pragną ją przyjąć do ust i oddzielnie
tym, którzy chcą przyjąć na rękę.

 

Pierwsza Komunia Święta
Terminy należy wyznaczyć w porozumieniu z rodzicami ukazując im istotę tej uroczystości i
prosząc, by nie uzależniali w żaden sposób zgody na przystąpienie dziecka do Komunii
Świętej od tego co niepewne, czyli od terminu wznowienia działalności przez lokale
gastronomiczne.
Nie należy organizować uroczystości pierwszokomunijnych w maju.
Przyjmuje się jako zasadę dla całej diecezji, żeby pierwsze komunie święte odbyły się
najpóźniej do ostatniego dnia sierpnia br. (przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego).
Mając na uwadze duchowe dobro dzieci, które nie powinny być pozbawione łaski komunii
eucharystycznej, rekomenduje się, aby uroczystości pierwszokomunijne zorganizować w
parafiach w czerwcu.
Należy je przeprowadzać tak, aby nie naruszać przepisów państwowych, a przede wszystkim
nie narażać dzieci. A więc, można organizować w małych grupach, także w dni powszednie
(np. oktawy Bożego Ciała) lub na dodatkowych specjalnych mszach świętych, z udziałem
niewielkiej liczby najbliższych dla dziecka osób a bez udziału innych wiernych.
Do bezpośredniego przygotowania dzieci, zwłaszcza liturgicznego, należy wykorzystać
dodatkowe nabożeństwa majowe i czerwcowe, które powinny być specjalnie przeznaczone
dla dzieci i ich rodziców lub opiekunów.
Nie wolno organizować żadnych spotkań w salkach domów parafialnych ani przeprowadzać
„egzaminów” przed dopuszczeniem dzieci do pierwszej komunii.
Wszelkie spotkania organizacyjne dla rodziców mogą być przeprowadzone jedynie w
kościele lub na terenie przykościelnym.
Sakrament Pokuty i Pojednania
Przystąpienie do pierwszej Komunii Świętej dziecka ma być poprzedzone jego
przystąpieniem do pierwszej spowiedzi sakramentalnej.

Namaszczenie chorych i inne posługi
Podtrzymana zostaje zasada, że sakrament namaszczenia chorych jest udzielany tylko na
prośbę chorego lub jego opiekunów. W takim wypadku kapłan ma obowiązek udzielić tego
sakramentu.
Zawieszone nadal pozostają odwiedziny chorych w domach z okazji pierwszych piątków lub
sobót miesiąca. Można udzielać jedynie Wiatyku.

 

Małżeństwo
W przypadku przełożenia przez narzeczonych daty ślubu na czas późniejszy nie ma potrzeby
sporządzania ponownie protokołu z badania kanonicznego. Proboszcz powinien jedynie
napisać krótkie wyjaśnienie, opatrzone pieczęcią i podpisane, i włączyć je do dokumentacji
przedślubnej. Natomiast wymagane są ważne i aktualne dokumenty z USC, jeśli małżeństwo
jest konkordatowe oraz aktualne metryki chrztu nupturientów, a więc sporządzone najdalej na
3 miesiące przed datą ślubu (nie starsze).
Poniżej przedstawiam wytyczne Diecezjalnego Duszpasterza Rodzin na temat przygotowania
do małżeństwa podczas obowiązywania stanu epidemii. Zostały one zatwierdzone przez
Biskupa Ordynariusza.
1. Przygotowanie do zawarcia małżeństwa sakramentalnego w każdym przypadku
podlega rozeznaniu Księdza Proboszcza parafii, w której zawierany jest ten sakrament
(Papieska Rada ds. Rodziny, Przygotowanie do Małżeństwa 51; Dyrektorium
Duszpasterstwa Rodzin 34; por. Familiaris Consortio 66).
2. Ponieważ jedynie nieliczne pary postanawiają pobrać się w czasie zaostrzonych
restrykcji, osoby takie można i powinno się potraktować w sposób indywidualny. Jako
zadośćuczynienie obowiązkowi odbycia katechez przedmałżeńskich należy
zaproponować narzeczonym odpowiednie materiały, a potem odbyć rozmowę
weryfikującą. Jeśli chodzi o obowiązek odbycia katechez przedślubnych wraz z
indywidualnymi spotkaniami w Poradni Rodzinnej, warto zobowiązać narzeczonych,
aby po ustaniu zagrożenia skorzystali z tych katechez oraz spotkań indywidualnych
już po ślubie. Można również zaproponować udział w rekolekcjach dla młodych
małżeństw (np. Ruchu Spotkań Małżeńskich), nie rezygnując jednak ze zobowiązania
do odbycia szkolenia z zakresu Naturalnego Planowania Rodziny. Należy w
odpowiednim czasie przypomnieć o podjętych zobowiązaniach i zaproponować
konkretne miejsca i daty ich realizacji oraz poprosić o dostarczenie odpowiedniego
zaświadczenia, które należy dołączyć do protokołu małżeńskiego.
3. Jeśli Ksiądz Proboszcz w danym przypadku uzna, że przed ślubem nie należy
wymagać od narzeczonych zaświadczeń o odbyciu katechizacji przedślubnej i
przedmałżeńskiej i zamiast tego przeprowadzi z narzeczonymi przygotowanie
indywidualne, powinien ten fakt zaznaczyć poprzez dołączenie do protokołu
małżeńskiego oświadczenia, zawierającego informacje o tym w jaki sposób zostało
przeprowadzone to przygotowanie (np. z jakimi materiałami polecono się zapoznać,
czy rozmowa weryfikująca potwierdziła spełnienie wymagań, do czego zobowiązano
po ustaniu zagrożenia), opatrzonego datą i podpisem Księdza Proboszcza
(Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin 34).
4. Kiedy będzie to możliwe i bezpieczne, Diecezjalne Duszpasterstwo Rodzin
przeprowadzi dodatkowe katechezy, rekolekcje lub dni skupienia, zarówno dla
małżonków, którzy zostali zobowiązani do uzupełnienia formacji, jaki i dla tych
narzeczonych, którzy przesunęli termin małżeństwa i znajdują się w potrzebie jak
najszybszego odbycia katechez. Propozycje te będą połączone z możliwością
zapoznania się z metodą Naturalnego Planowania Rodziny oraz indywidualnych
spotkań z Doradcą Życia Rodzinnego. O miejscach i terminach tych wydarzeń
Duszpasterze zostaną powiadomieni pocztą kurialną.
5. Ze względu na wymagania czasowe związane z katechezami przygotowującymi do
małżeństwa, niniejsze specjalne zasady powinno się stosować jedynie do tych
narzeczonych, których ślub odbędzie się nie później, niż cztery miesiące po ustaniu
zagrożenia.
6. Lekturą przygotowującą do zawarcia małżeństwa sakramentalnego może być książka
„Przygotowanie do małżeństwa” pod red. Ks. Władysława Szewczyka, dostępna do
kupienia w Internecie, na przykład pod adresem:
https://www.michalineum.pl/produkt/przygotowanie-do-sakramentu-malzenstwa-i-
zycia-w-rodzinie/
Można również zaproponować narzeczonym przesłuchanie konferencji ks. Piotra
Pawlukiewicza „Małżeńskie zmagania o miłość, która nie ustaje cz. 1”, dostępnego na
YouTube pod adresem https://youtu.be/EtMFeN9rDgk oraz cyklu 11 audycji Jacka
Pulikowskiego „Kurs Przedmałżeński”, dostępnych na YouTube pod adresem:
https://youtu.be/0Efv9yyryyM
7. W razie pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt z Duszpasterstwem Rodzin:
Diecezjalna Doradczyni Życia Rodzinnego Barbara Wiater tel. 693 205 400,
Diecezjalny Duszpasterz Rodzin ks. Jan Kobak tel. 607 386 682.

Pogrzeby
Podtrzymane jest wskazanie, żeby pogrzeby ograniczyć do jednej stacji – przy grobie. Zaleca
się, aby msze święte pogrzebowe były sprawowane w kościołach parafialnych osób zmarłych,
chyba że okoliczności inaczej doradzają (np. odprawienie mszy świętej w kaplicy cmentarnej
z uczestnikami pogrzebu na zewnątrz, gdy daje to szansę na uczestnictwo większej liczbie
wiernych niż w kościele parafialnym).
Aktualnie obowiązuje norma, że w jednym pogrzebie może brać udział na cmentarzu do 50
osób nie licząc sprawujących posługę religijną i członków obsługi.
Przypominam, że obowiązuje zakaz przechowywania szczątków ludzkich (także
spopielonych) poza miejscami do tego prawnie przeznaczonymi. W szczególności zakazane
jest ich przechowywanie w domu, mieszkaniu itp. Natomiast miejscem pochówku może być
tylko cmentarz (art. 12 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych). Do czasu pogrzebu ciało
zmarłego lub jego spopielone szczątki mogą być legalnie przechowywane tylko w kostnicy
lub w domu przedpogrzebowym.

Ks. Piotr Steczkowski

Zobacz

Ogłoszenia Parafialne

i intencje Mszy św.

na kwiecień 2020

 

KOMUNIKAT

Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP

 

Praktyka pierwszych piątków i pierwszych sobót miesiąca

w okresie epidemii

 

W okresie epidemii dostęp do sakramentalnej spowiedzi i sakramentalnej Komunii jest dla wielu wiernych utrudniony, czasem wręcz niemożliwy. Z tego względu rodzą się wątpliwości co do zachowania ciągłości pobożnych praktyk dziewięciu pierwszych piątków miesiąca oraz pięciu pierwszych sobót miesiąca, które wielu wiernych podejmuje. Obie praktyki dla zachowania duchowych owoców zakładają przyjęcie Komunii sakramentalnej w określonym czasie.

Posługując się ogólnymi zasadami prawa kościelnego oraz dokumentami dotyczącymi sytuacji analogicznych należy stwierdzić, że:

 

·        prawo kościelne czysto pozytywne nie obowiązuje przy poważnej przeszkodzie^[1];

 

·        w analogicznej sytuacji opisanej przez prawo kościelne nie przerywa się ciągłości owoców duchowych pobożnej praktyki pod warunkiem dokończenia jej zaraz, gdy będzie to możliwe^[2];

 

·        dlatego jeśli w trakcie odprawiania praktyki pięciu sobót oraz dziewięciu piątków miesiąca nie jest możliwe spełnienie warunku przyjęcia sakramentalnej Komunii w okresie epidemii, nie ulega przerwaniu ciągłość owoców, a więc nie trzeba tej praktyki zaczynać od nowa, a jedynie przedłużyć tę praktykę o kolejny miesiąc;

 

·        zaleca się jednakże celem podtrzymania ciągłości praktyki, aby we właściwym dniu (pierwszy piątek / sobota) w okresie braku dostępu do sakramentu, jeśli to możliwe, wzbudzić właściwą danej praktyce intencję oraz skorzystać z możliwości przyjęcia tzw. Komunii duchowej (pragnienia)^[3], a także jeśli trzeba, z możliwości uprzedniego oczyszczenia sumienia z grzechów ciężkich poprzez akt żalu doskonałego, gdy nie można się wyspowiadać^[4].

 

 

 

Bp Adam Bałabuch

Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego

i Dyscypliny Sakramentów KEP

 

26 marca 2020 r.

 

L.dz.321/2020

 

 

Zarządzenie Biskupa Rzeszowskiego

w sprawie prowadzenia duszpasterstwa w okresie epidemii

 

W związku z trwającym stanem epidemii i najnowszymi zarządzeniami władz państwowych oraz po uwzględnieniu Dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 25 marca br., Wskazań Prezydium Konferencji Episkopatu Polski z dnia 21 marca br. oraz Komunikatu przewodniczącego KEP z dnia 24 marca br. zarządzam co następuje:

 

Zasady ogólne:

 

Wszyscy wierni znajdujący się na terytorium Diecezji Rzeszowskiej mogą skorzystać z udzielonej przez Biskupa Rzeszowskiego dyspensy od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej w niedziele i święta nakazane. Dyspensa jest ważna od dnia 28 marca br. aż do odwołania.

 

Kościoły mają pozostać otwarte dla wiernych.

 

Księża mają obowiązek być gotowi do udzielenia posługi sakramentalnej wobec wszystkich wiernych, którzy o nią proszą. Albowiem „wierni mają prawo otrzymywać pomoce od swoich pasterzy z duchowych dóbr Kościoła, zwłaszcza zaś słowa Bożego i sakramentów” (kan. 213 KPK).

 

Wierni są usilnie proszeni o zastosowanie się do przepisów państwowych.Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca br. w okresie od 25.03.2020 do 11.04.2020 r. w trakcie sprawowania kultu może być obecnych do 5 uczestników nie licząc sprawującego kult i posługujących. Natomiast od dnia 12.04.2020 r. (Niedziela Zmartwychwstania) aż do odwołania w trakcie sprawowania kultu może być obecnych 50 osób (Zob. Rozporządzenie MZ z dnia 24 marca 2020 r., §1, p.4 w: DZ.U. z dnia 24 marca 2020 r., poz. 522). Przepisy te mają zastosowanie do wszelkiego rodzaju nabożeństwodprawianych w miejscach publicznie dostępnych (kościołach parafialnych, rektoralnych, kaplicach itp.). Należy wziąć pod uwagę, że przepisy te mogą podlegać zmianom.

 

 

 

 

Sprawowanie sakramentów:

 

Eucharystia

 

Ponieważ od dnia 25 marca br. w każdej Mszy Świętej lub w innych celebracjach może uczestniczyć maksymalnie do 5 osób, nie licząc sprawujących liturgię, to oprócz kapłanów i kilku niezbędnych usługujących, mają to być w pierwszej kolejności osoby zamawiające intencję mszalną. Należy o tym poinformować wiernych.

 

Jeśli przewidziano Mszę św. koncelebrowaną, to w celu umożliwienia uczestnictwa w niej przedstawicielom rodzin zamawiających każdą z intencji należy rozważyć odprawienie osobnych celebracji.

 

W kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego,w Domu Księży Seniorów oraz w domach zakonnych w celebracjach uczestniczyć mogą jedynie mieszkańcy domu, bez udziału osób postronnych.

 

Dopuszczone są dwie formy udzielania Komunii Świętej: do ust i na rękę. Wybór należy do wiernego przystępującego do niej. Komunii Świętej należy udzielać z najwyższą starannością. Wskazane jest rozdzielenie grupy wiernych przyjmujących Komunię Świętą do ust od tych, którzy przyjmują Ją na rękę.

 

Wiernym należy przypomnieć i wyjaśnić naukę Kościoła o Komunii Świętej duchowej.

 

Pamiętając o zakazie odwiedzania osób będących w kwarantannie domowej, wiernym, którzy indywidualnie o to poproszą, należy udzielać Komunii Świętej poza liturgią, z wyjątkiem:

- Wielkiego Piątku, kiedy to Komunii Świętej można udzielić poza liturgią tylko chorym, którzy o to poproszą.

- Wielkiej Soboty, kiedy można udzielać Komunii Świętej poza liturgią jedynie jako Wiatyku.

 

Namaszczenie chorych

 

Duszpasterze mają obowiązek udać się z posługą sakramentalną do chorego na wezwanie. Przy udzielaniu posługi należy przestrzegać ściśle wszystkich zasad higieny.

 

Należy odwołać zwyczajowe wizyty u chorych z okazji pierwszego piątku lub pierwszej soboty miesiąca.

 

Do odwołania pozostaje zawieszona posługa nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej.

 

W przypadkach osób chorych i starszych przebywających w DPS-ach i innych tego typu placówkach, możliwość posługi kapłańskiej jest uzależniona od władz zarządzających tego typu domami. Należy się do nich stosować.

 

Sakrament Pokuty i pojednania

 

Sakrament pokuty i pojednania może być sprawowany jedynie w formie indywidualnej spowiedzi. Kościół nie dopuszcza możliwości sprawowania sakramentu pokuty i pojedna­nia przez środki komunikacji elektronicznej takiej jak telefon, Internet itp. Stolica Apostolska nigdy nie zezwoliła na spowiedź „na odległość” (por. Denzinger, nr 1994) i wskazuje, że w przestrzeni wirtualnej „nie ma sakramentów” (Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, „Kościół a Internet” z dnia 22.02.2002 w pkt. II).

 

Duszpasterze winni zachować dyspozycyjność wobec wiernych, którzy zwrócą się z prośbą o spowiedź. Należy udostępnić wiernym numer telefonu i adres mailowy, poprzez który można umówić się z duszpasterzem na indywidualną spowiedź lub wyznaczyć i zakomunikować wiernym godziny dyżurów w miejscach spowiedzi.

 

Spowiedź winna mieć miejsce w osobnych pomieszczeniach, umożliwiających sprawowanie sakramentu z zachowaniem większej odległości między penitentem a spowiednikiem, lub – w razie takiej niemożliwości – w często dezynfekowanych otwartych konfesjonałach.

 

Wiernych należy pouczyć o treści przykazań kościelnych: 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty; 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię Świętą. Na mocy decyzji Konferencji Episkopatu Polski z dnia 21 marca 1985 r. okres, w którym jest możliwe wypełnienie 3. Przykazania kościelnego trwa od Środy Popielcowej do Uroczystości Trójcy Przenajświętszej.

 

Ponadto należy pouczyć wiernych, że ten, kto nie będzie się w stanie wyspowiadać w tym czasie, po wzbudzeniu aktu żalu doskonałego może przystąpić do Komunii Świętej pod dwoma warunkami: 1) przystąpi do spowiedzi indywidualnej jak najszybciej będzie to możliwe; 2) nie pozostaje w karach kościelnych ani nie trwa z uporem w jawnym grzechu ciężkim, czyli spełnia wymogi uzyskania rozgrzeszenia [kan. 915 i 916 KPK].

 

Po ustaniu epidemii we wszystkich parafiach zorganizować należy spowiedzi parafialne.

 

Pogrzeby

 

Obrzędy pogrzebu należy ograniczyć do Stacji przy grobie. Jeżeli okoliczności na to pozwolą, dopuszczalna jest procesja od kaplicy cmentarnej lub od bramy cmentarza do grobu. Mszę Świętą pogrzebową należy odprawić w kościele bez trumny z ciałem lub urny z prochami.

 

 

Celebracje Wielkiego Tygodnia:

 

Niedziela Palmowa - Upamiętnienie wjazdu Pana do Jerozolimy w Niedzielę Palmową powinno być obchodzone wewnątrz budynku sakralnego. W kościołach katedralnych należy zastosować drugą formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, zaś w kościołach parafialnych, oraz w innych miejscach - trzecią.

 

Celebracje Świętego Triduum Paschalnego powinny być obchodzone bez udziału ludu a jedynie z konieczną asystą.

 

Wielki Czwartek - Msza Święta Krzyżma zostanie odprawiona przez Biskupów w katedrze rzeszowskiej bez udziału księży i wiernych z wyjątkiem osób posługujących.Poświęcone oleje będą do odebrania przez księży dziekanów po ustaniu restrykcji prawnych. Do tego czasu należy w sprawowaniu sakramentów korzystać z olejów poświęconych w zeszłym roku. Uroczysta Msza Święta dla wszystkich kapłanów, połączona z odnowieniem przyrzeczeń kapłańskich, odprawiona zostanie po ustaniu stanu epidemii.

 

Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej należy opuścić obrzęd obmycia nóg (mandatum). Na zakończenie Mszy św. Wieczerzy Pańskiej należy również pominąć procesję, natomiast Najświętszy Sakrament należy przechować w tabernakulum lub w „ciemnicy”.

 

Wielki Piątek - W modlitwie powszechnej ma zostać dołączone wezwanie w związku z panującą sytuacją epidemii (tekst w załączniku).

 

Akt adoracji Krzyża przez pocałunek należy ograniczyć wyłącznie do celebransa. Pozostali uczestnicy liturgii oddają cześć Krzyżowi przez przyklęknięcie przed nim lub głęboki skłon.

 

W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj tzw. „ciemnicy” i „Grobu Pańskiego”. Nie wolno wystawiać straży grobowej ani organizować grupowych adoracji.

 

Wielka Sobota - W parafiach nie należy organizować poświęcenia pokarmów. Obrzęd ten powinien być zastąpiony modlitwą i Błogosławieństwem stołu w rodzinach w poranek wielkanocny. Formułę należy przekazać wiernym (w załączniku).

 

Liturgię Wigilii Paschalnej należy sprawować wewnątrz kościoła. Rozpocząć ją się powinno od pozdrowienia zgromadzonych, odmówienia odpowiednich modlitw przy paschale i zapalenia paschału (nie ma poświęcenia ognia). W liturgii chrzcielnej ma być zachowane jedynie odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Po zakończonej Eucharystii nie odprawia się procesji rezurekcyjnej. Najświętszy Sakrament może zostać wystawiony w „Grobie Pańskim” do prywatnej adoracji wiernych.

 

Niedziela Zmartwychwstania - nie urządza się procesji rezurekcyjnej. Jeżeli Najświętszy Sakrament był przechowywany w „Grobie Pańskim” można udzielić błogosławieństwa NajświętszymSakramentem na zewnątrz kościoła (np. przed drzwiami).

 

 

 

Inne:

 

Uroczystości Pierwszych Komunii Świętych oraz liturgie z udzielaniem sakramentu bierzmowania młodzieży będą mogły być sprawowane dopiero po przywróceniu normalnego funkcjonowania szkół. Wówczas też zostanie ogłoszony szczegółowy harmonogram tych celebracji.

 

Zobowiązuję wszystkich, aby udostępniać wiernym - gdzie to tylko jest możliwe - kontakt z kościołem i parafią przez internet, prowadząc transmisje on-line nabożeństw i na bieżąco przekazując informacje poprzez strony internetowe lub odpowiednie aplikacje.

 

Wszystkich Was, Drodzy Diecezjanie, w tym trudnym momencie naszego życia, obejmuję moją modlitwą. Chorych i cierpiących proszę, aby swoje cierpienia łączyli z Krzyżem Jezusa Chrystusa i składali w ofierze za Kościół i całyświat. Z żywą wiarą zaufajmy Bożej Opatrzności i w codziennej modlitwie polecajmy Bogu naszą Ojczyznę, nasze rodziny i nas samych.

            Wzywając orędownictwa naszej Matki i Królowej oraz wstawiennictwa naszych świętych Patronów, wszystkim z serca błogosławię.

 

 

 

            + Jan Wątroba

Biskup Rzeszowski

 

            Ks. Piotr Steczkowski

Kanclerz Kurii